ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ဒုတိယလမ္းျပေျမပံု လို၊ မလို

ေမာင္စူးစမ္း

(The Voice ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၆၊ အမွတ္ ၄ တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိခဲ့ေသာ ဆရာေမာင္စူးစမ္း၏ “ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ဒုတိယလမ္းျပေျမပံု လို၊ မလို” ေဆာင္းပါးကို  ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး The Voice ဂ်ာနယ္  အယ္ဒီတာအဖြဲ႔ႏွင့္ ဆရာေမာင္စူးစမ္းတို႔၏ သေဘာထား အာေဘာ္ေတြသာျဖစ္ပါသည္။)

႐ႈေထာင္႕ႏွစ္သြယ္

ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္ေပးႏုိင္ျခင္းသည္ အဓိကအားျဖင့္ ႏုိင္ငံ၏ စြမ္းပကား State Capacity ကိုျပျခင္းျဖစ္သည္။ တစ္ဖက္မွၾကည့္လွ်င္ အာဏာလက္ကိုင္ရွိသူတို႔၌ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပျပဳ လုပ္ေပးရန္ တာ၀န္ရွိေနသည္။ သို႔ျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္ေပးျခင္းသည္ ႏုိင္ငံ၏စြမ္းပကားကိုလည္းျပသည္။ အစိုးရ၏တာ၀န္ကိုလည္းျပသည္။ ဤကား ေရြးေကာက္ပြဲကို စြမ္းပကားပုိင္းႏွင့္ တာ၀န္ပိုင္းတုိ႔မွ ႐ႈျမင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတို႔အေရးနိမ့္မႈကို တုိင္းတာရန္ စံတို႔ထဲ၌ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျပဳလုပ္ေပးႏုိင္ျခင္းရွိ မရွိဆိုေသာ အခ်က္ပါ၀င္သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပျပဳလုပ္မေပးလွ်င္ အာဏာရွင္စနစ္အျဖစ္ ညႊန္းလွ်င္ညႊန္း သို႔တည္းမဟုတ္ ႏုိင္ငံအေရးနိမ့္မႈ State Failure  အျဖစ္ညႊန္းသည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ႏုိင္ငံအာဏာရ ထားသူတို႔က ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ အေျခခံႏုိင္ငံ့တာ၀န္တစ္ရပ္ကို ထမ္းေဆာင္ျခင္း လည္းျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္၌ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပျပဳလုပ္ေပးႏုိင္ေသာ စြမ္းပကားရွိျခင္းကို လည္းျပသည္။

မဟာဗ်ဴဟာထြက္ေပါက္

ေရြးေကာက္ပြဲတို႔ကို မဟာဗ်ဴဟာအျမင္ဘက္မွလည္းၾကည့္သည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲသည္ အာဏာရွင္စနစ္မွ လမ္းညႊန္ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ ကူးေျပာင္းကာ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈျဖစ္၍ တစ္ဖက္မွၾကည့္လွ်င္ အာဏာရွင္စနစ္ကို မဟာဗ်ဴဟာအရ ထြက္ေပါက္ Strategic Exit  ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ သေဘာမွာ အသြင္ ကူးေျပာင္း ေရးသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေစရမည္၊ အာဏာလႊဲေျပာင္း ေရးသည္တည္ၿငိမ္ရမည္။ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသည္ အစီအစဥ္အတုိင္း ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထမရွိ။ Non- Linear Process  ဟုေခၚသည္။ သို႔ရာတြင္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ ပြဲအၿပီးကာလ၌ ျဖစ္ရပ္တို႔သည္ အစီအစဥ္အတုိင္း ျဖစ္ထုိက္သည္။ အျပတ္အေတာက္ ဗ႐ုတ္ဗရက္တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရန္ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းေျပာလွ်င္ စပြန္ဆာက ႀကီးမွဴးေသာျဖစ္စဥ္ကို ေခ်ာေခ်ာေမာေမာျဖစ္ေစရန္ အခြင့္အလမ္းေပးဖို႔ျဖစ္သည္။ ဤေနရာ၌ ဒုတိယလမ္းျပေျမပံုလို၊ မလုိ၊ လိုလွ်င္ မည္သည့္ဖိုရမ္၌ ခ်မွတ္မည္ နည္းဟု ေမးစရာေပၚသည္။

ဒုတိယလမ္းျပေျမပံုမလို

ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ စာေရးသူအျမင္ေျပာရလွ်င္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးကာလ၌ ဒုတိယလမ္းျပေျမပံုမလိုေတာ့။ ေရြးေကာက္ပြဲက ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ အင္စတီက်ဴးရွင္းတို႔ကို ဖန္တီးေပးလိုက္ ၿပီျဖစ္ေလရာ ၎င္းတို႔က ကိုယ့္လမ္းကိုယ္သြားႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။ ဒုတိယလမ္းျပေျမပံုသည္ အသစ္ျဖစ္ထြန္းလာေသာ ႏုိင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖစ္စဥ္တို႔ကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။ ႐ႈပ္ေထြးေစႏုိင္ သည္။ အကယ္၍ ဒုတိယလမ္းျပေျမပံုလိုသည္ဟုဆိုလွ်င္လည္း ခ်မွတ္ရမည့္ ဖိုရမ္သည္ လႊတ္ေတာ္တို႔ျဖစ္ရမည္။ လႊတ္ေတာ္တို႔၏အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ဆုိင္မႈကို ေလးစားရန္လိုသည္။

ပါတီစံုပံုသ႑ာန္

ျမန္မာ့လမ္းညႊန္ဒီမိုကေရစီသည္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပါတီစံုစနစ္ပံုစံကို ႀကိဳတင္ခန္႔ မွန္းၾကည့္မိသည္။ စင္စစ္ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒႏွင့္ ပါတီမ်ားဆိုင္ရာဥပေဒတို႔ကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာၿပီးမွ ပါတီစံုပံု သဏၭာန္သည္ ပီပီျပင္ျပင္ျဖစ္လာမည္။ သို႔ေသာ္စိတ္၀င္စားသူတို႔အတြက္ ႏုိင္ငံေရးအႀကိဳမွန္းဆခ်က္ကို ျပဳလုပ္ၾကည့္သည္။ ပါတီကိစၥ၌ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာအက်ဳံး၀င္ေသာပါတီ၊ ေဒသအလုိက္ပါတီ၊ လူမ်ဳိးစုလိုက္ပါတီ တို႔ဆိုၿပီး ေပၚလာဖြယ္ရွိသည္။ ဘာသာေရးအေျခခံပါတီတို႔ ေပၚလာဖြယ္မရွိေပ။ အေၾကာင္းမူ ဘာသာေရးကို ႏုိင္ငံေရးကိစၥအလို႔ငွာ အသံုးမျပဳရန္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ပါတီမ်ားဖြဲ႕စည္းရာ၌ အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံတို႔တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ယႏၲရားအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲနီးမွ လႈပ္ရွားသည္။ အခ်ဳိ႕က ေကဒါပါတီ သို႔မဟုတ္ လူထုပါတီစသည္ျဖင့္ အၿမဲတမ္းဖြဲ႕စည္းထားသည္။ အၿမဲတမ္းပါတီအျဖစ္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး၌ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကေလရာ ႏုိင္ငံေရးမုန္တုိင္း၌ အလူးအလဲခံၾကရသည္။ ဤအေတြ႔အႀကံဳက လာမည့္ပါတီစံုစနစ္တြင္ မည္သို႔ေရာင္ျပန္ဟပ္မည္ကို မခန္႔မွန္းႏုိင္ေသးေပ။

ေမာင္စူးစမ္း (၂၀-၁၁-၂၀၀၉)

အညႊန္း – The Economist

(The Voice ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၆၊ အမွတ္ ၄ တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိခဲ့ေသာ ဆရာေမာင္စူးစမ္း၏ “ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ဒုတိယလမ္းျပေျမပံု လို၊ မလို” ေဆာင္းပါးကို  ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး The Voice ဂ်ာနယ္  အယ္ဒီတာအဖြဲ႔ႏွင့္ ဆရာေမာင္စူးစမ္းတို႔၏ သေဘာထား အာေဘာ္ေတြသာျဖစ္ပါသည္။)